ESKOLA ETA FAMILIA

Askotan entzun izan dugu, eskola eta familiaren arteko harreman egokiak asko laguntzen duela haurraren eskola garaian. Gehienetan, haur hitza entzuten dugunean, ezintasun gabeko haur eder eta politak etortzen zaizkigu burura, bizitza honetan aurrera egin ahal izateko inongo arazorik ez dituztenak (begi bistaz behintzat), baina errealitatean, ezintasunak dituzten ume asko daude eskolan.

Adimen urritasunak dituzten haurren ugaritasun horiengatik ikertu behar dugu laguntzen mundua, ondorengo gure irakasle lanak probetxuzkoak izan daitezen. Argi dago, familia eta haur guztiei lagundu behar diegula, irakasle garen ehinean baina, urritasunen bat duen haurren familiei are gehiago.

Orientatu, espezialistak aholkatu, egoeraz ohartarazi, haurraren jarraipenak egin... izango dira eskola eremuan familiarekin elkarlanean burutu beharko ditugun ekintzetako batzuk, asken finean haur horrek dituen ezintasunei edo urritasunei aurre egiten lagundu beharko ditugu. A.A.M.R elkarte Amerikarrak, ezintasunak dituzten haurrei eta beraien familiei eskaintzen zaizkien laguntzen artean sailkapen bat egiten du:

- ALDIZKAKO LAGUNTZA: Aldi laburretan eskaintzen den laguntza da, premia zehatz bati, momentu zehatz batean erantzuten diona.

- LAGUNTZA MUGATUA: Aldez aurretik planifikatu daitekeen laguntza da, baina denbora aldi zehatz bateri erantzuten dio.

-LAGUNTZA HEDAGARRIA: Eremu zehatz batean ematen da beti baina modu jarraian.

-LAGUNTZA OROKORRA: Ingurune desberdinetan ematen da denbora aldi luzeetan.

LAGUNTZA

Lauhilabete honetan zehar, askotan erabili izan ditugu laguntza, premia, behar, inklusio... bezalako hitzak ez soilik ikasgai honetan guztietan baizik.

Gaurko klaseak halaber, laguntza hitzari buruz gehiago jakiteko eta "laguntzak" zertan datzan mihatzeko balio izan digu. Gainera, laguntza orokorraz aparte laguntza terapeutikoa zer den eta nola gauzatzen den ere ikasi dugu. Horregatik, interesgarria iruditu zait taldean sortu dugun murala hona plazaratzea:

Aurreko klase batean, artikulu informatibo batzuetaz baliatuz, PAD eta POAT proiektuei buruz gehiago jakin ahal izan genuen, ondoren taldeka mural batzuk eginez. Etorkizun batean Hezkuntzaren eremuan lan egiteko asmoa dudanez, interesgarria iruditu zait egin genuen murala eta lortu genuen informazioa blogera igotzea:

PAD (Plan de Atención a la Diversidad)

POAD (Plan de Orientación y Acción Tutorial)

BUTTERFLY CIRCUS

Bideo hau ikusi ondoren, interesgarria iruditu zitzaidan nire blogera igotzea, alde batetik asko hunkitu ninduelako eta balore ugari adierazten dituelako, eta bestetik eskola inklusiboaren oinarriak ikasgaitik enfokaturik, normalizazio planarekin lotu daitekeelako.

“El circo de las mariposas” delako bideo honetan, Will izeneko protagonista gazte bat ageri da, hanka eta besorik gabea, eta bideoak bere bizitza azaltzen du, nola hasieran zirku batean erakusten zuten “jainkoak alde batera utzitako izakia” balitz bezala eta denborarekin bere burua baloratzen eta zoriontsu izaten ikasi zuen.

Normalizazio planaren ildotik jarraiki, nire ustez, eskola eremuan ez den arren, bideo honetan ezintasun nabariak dituen protagonistak “izaki gutxietsi” bai izatetik  errespetatua eta maitatua izaterainoko bidea egiten du, normalizaziorako bidea alegia. Gertaera hau eskolara eramanda, nire ustez, ezintasun edo urritasunak dituzten haurrei ere errespetatuak eta maitatuak izaten irakatsi behar diegu eta baita hori horrela dela adierazi ere.

EXPERIMENTATION

Aste Santua baino lehenagoko klaseetan, Ikastetxearen Antolakuntza eta Eskola Inklusiboaren Oinarriak izeneko ikasgaietako irakasleek, bi klaseak nahastu eta talde mistoetan lan egiteko proposamena egin ziguten. "Experimentatin" bezala definitu genuen ekintza hau, izan ere nolabaiteko esperimentu bat baita beste klasekoekin talde lanean nola moldatzen garen deskubritu ahal izateko.

Lan egiteko metodologia honek hiru astetako iraupena dauka, lehenengo klasera ezin izan ginen joan elurra zela medio baina ikaskideek kontatu didatenagatik beraien burua aurkeztea izan zen klasearen xede nagusia. Bigarren saioan berriz mural bat sortzen hasi ginen, mural horretan eskoletan anistazunarekin zerikusia duen eta gerta daitekeen edozer gauza islatu beharra genuen. Guk denon artean hitz egin eta bozkatu ondoren, ikasle heldu berri baten ibilbidea margoztea pentsatu genuen, Aminarena zehazki. Murala amaitu ostean klasearen aurrean aurkeztu genuen gure irudia. Azkenengo aste onetan aldiz oraindik ez dugu taldeka ezer egin baina ni pertsonalki oso guztura sentitu naiz taldean lan egiterakoan.

SARRERA

Gaurko sarrera honetan, sortzen ari naizen Ikasle Kuaderno honen xedea eta aurkezpena egingo dut. Lan hau aspaldi egin beharrekoa den arren, gaur arte ez dut aurkezpen baten beharrik ikusi eta naiz eta nahikoa berandu den iñoiz baino berandu hobe denez ona emen nire aurkezpena:

Gasteizko Irakasle eskolan Haur Hezkuntzako graduko ikasketak burutzen ari naizen neska bat naiz. Bigarren mailako bigarren hiruhilabetean egokitu zaigu Eskola Inklusiboaren Oinarriak deritzon ikasgai hau lantzea, eta izenak dioen moduan ikasgai honek inklusiboak diren eskolen oinarriak argitzeko balio digu.

Blog honetan ordea, ikasgaiari lotuta dauden irudi, artikulu, bideo… interesgarriak txertatzen ditugu eta ondoren hauei buruzko gogoeta egin. Era honetan, esan genezake blog hau lan pertsonalaren bitartez ikasgaia aberasteko tresna dela.

Eskolak inklusioranzko bidean jasandako aldaketak

Bideo honetan, gure gizartean pil pilean dagoen estabaida bat planteatzen da, bertan eskolak azken urteetan jasan dituen aldaketak hobekuntzak edo galerak ekarri dituzten eztabaidatzen da. Argi dago gure gizartean besteetan bezalaxe iritzi, pentsakera, ohitura... desberdin ugari daudela, beraz eskolak jasandako aldaketak onerako edo txarrerako diren eztabaidatzean ere rol ugari hantzeman daitezke.

Alde batetik normala den moduan pertsona nagusiek egungo eskolak ezertarako ere balio ez duela uste dute, gazteak "lotsagabetzen" ikusteak sortzen dien frustazioaren ondorioz. Bestetik, gaztetxoek eskolak bere funtzio asko eta asko bidean galtzen dituela uste dute. Nire iritziz, norbera libre da nahi duena pentsatzeko baina horrelako"uste esteriotipatuekin" amaitzeko giltza irakasleok dugula uste dut, eskola eremutik aparte ere lan asko egin beharra baitago "ezertarako balio ez duen" eskola hori "denon iritzirako leku atzegina bilakatu dadin"

ELLING

Aste santua baino lehenagoko klase batean, Petter Naess zuzendariaren eskutik 2001ean estreinatu zen pelikula bat ikusi genuen, Elling alegia. Aitortu beharra daukat, orain arte denbora soberan izan dudan arren ez naizela serio jarri pelikularen gogoeta egiten.

Pelikula honek, izenak adierazten duen moduan, Elling izeneko gizon baten egunerokotasuna kontatzen du. Ellingekbi urte igaro ditu psikiatriko batean gaixotasun mental baten odnorioz eta jada heldu zaio nolabaiteko  "mundu errealera" bueltatzeko ordua. Beraz, birgizarteratzeko etxebizitza batera joaten da betiere zerbitzu sozialen kontrolpean eta Kjell Bjarne izeneko betse gaixo batekin.

Aurrez esan bezela, pelikula honek gertakari eta aldaketa asko trasmititzen ditu, baina pelikula hontatik ideia edo esaldi bat nabarmendu beharko banu protagonistak jasaten duen eboluzioa goraipatuko nuke. Filmaren hasieran, protagonista guztiz murgildua dago bere munduan eta ez du aldaketarako asmo handirik azaleratzen, baina, denbora aurrera joan ahala izugarrizko aldaketa nabari zaio eta superazio prosezu itzela egiten du.

Ingurunea eta eskola

Head and Hells laburmetraia ikusi eta aztertu hondoren, gauza bat geratu zait argi: ingurunea eta berau sendotzen dituzten harremanak kontuan eduki eta zaintzekoak dira. Baina zergatik diot hau? bizitzan izan ditutan bizipen eta esperientziek, inguratzen gaituena zaindu beharra dagoela erakutsi didate, eta horren ondorioz uste dut, ingurune afektibo eta lasai batean bizi izateak onura eta gaitasun ugari eragiten ditu pertsonarengan.

Tesi edota pentsaera hau eskolara, eta beraz hezkuntzaren eremuan ezartzen badugu, emaitzak guztiz esanguratzuak dira. Sarritan entzun izan dugu, "ingurune aberatsa duten haurrak eskolan arazo gutxiago izaten dituzte", eta ingurune aberats esaten dudanean ez dut kapitalean pentsatzen, ingurune jakin horren kalidadean baizik (kultura mailan, familiaren orekan, ideologian...), beraz, baieztapen horrekin guztiz bat nator.

Bestalde, uste dut, etorkizunean irakasle izango garen (edo izan nahi garen) heinean, inguruneak haurrengan asko eragiten duela argi izan behar dugula. Arazoak dituen haur bat klasean tokatzen bazaigu, gure lana da ingurunea aztertu eta eskolan haur horrek islatzen dituen arazoen muina edo aziera non dagoen aztertzea. Funtsezkoa baita haur bakoitza mundu bat eta beraz dezberdina dela argi edukitzea.

Aurreko klasean 5.arazoa landu genuen. Bertan, klase jakin batean ematen zen aniztasun egoera bat deskribatzen zen. Gela protagonistako irakasle tutorea laguntza beharrean zegoen eta ikastetxeko irakasle laguntzaile eta aholkulariarengana jo zuen. Nahiz eta egoera ondo ulertu eta barneratu genuen, irakasle laguntzaile eta aholkulariaren arteko desberdintasunak ezartzeko orduan arazoak izan genituen. Horregatik, ideiak argitu ahal izateko, interesgarria iruditu zait bi subjektu hauek betetzen duten lanaren informazioa bilatzea.

	LAGUNTZA IRAKASLEA	AHOLKULARIA
Non egiten du lan?	Ikastetxean bertan egon ohi da, batzutan gelara sartzen da behar bereziak dituen ikasleei laguntzeko eta bestetan ikaslea bera irteten da gelatik laguntza jasotzeko	Ikastetxean bertan egon ohi da, (eskualdeko ikastetxe batzuk bakarra dute ikastetxe askorentzat)
Zeini laguntzen dio?	Arazoak dituzten ikasleei laguntzen die baina irakasle tutorearekin elkarlanean	Irakasleari eta ikasleei laguntzen die, dituzten arazoen aurrean aholkuak emanez eta irtenbideak planteatuz

EIOINARRIAK VS IKASTETXEAREN ANTOLAKUNTZA

Atzoko saioan Ikastetxearen antolakuntza eta Eionarriak ikasgaiak batzearen edota elkarlanean aritzearen proposamena egin zigutela kontuan izanik, pentsatzen egon naiz eta interesgarria iruditu zait bi ikasgai hauen arteko harremana eta oinarriak aztertzea. Izenak irakurtze edota entzute hutsarekin argi dago bi ikasgai hauek ez dutela zerikusi handirik, baina ondorengo lerroetan bien artean harremana ezartzen saiatuko naiz.

Alde batetik, Ikastetxearen antolakuntza deritzon ikasgaian, izenak dioen moduan ikastetxe baten aurrera egoki egin dezan eta ondorioz ondo antolatuta egon dadin beharrezkoak diren baliabideei, faktoreei, langileei, erakundeei… buruzko informazio lantzen dugu. Argi dago, gutako bakoitzaren buruetan ESKOLA hitz potoloari buruz pentsatzean irudi edo pentsaera desberdin bat piztuko dela, baina, eskolaren kontzeptu pertsonal horrek antolamendu behar komun bat du beti, hau da, antolamendu egokirik gabe ez dago ondo aurrera egingo duen eskolarik. 

Eskola Inklusiboaren Oinarriak ikasgaiak ere asko esaten du bere izen soilarekin. Ikasgai honen funtsa, egun geroz eta nagusiagoa den inklusibitatea eskoletan eman dadin jarraitu beharreko oinarriak irakastea da. Beraz, zer dira eskola inklusiboaren oinarriak? Nik ulertu dudanagatik, oinarri hauek eskola bat guztiona izan dadin (eta guztiona aipatzen dudanean ez dut kolore desberdinetako jendean soilik pentsatzen baizik eta zabal, mehe, lotsati, eskubako… guztietan baizik) ezinbestekoak direnak dira. 

Amaitzeko, eta nik buruan daukadan bi ikasgai hauen harremana azaleratzeko ahalegina eginez, esan beharra daukat, nire ustez aurrez esan bezala entzute hutsarekin komunean gauza asko ez duten arren, bata bestearen menpe dagoela. Honekin esan nahi dudana da, eskola bat inklusiboa izan dadin eta ondo funtzionatu ahal izateko ezinbestekoa duela antolaketa egoki eta koherente bat.

Maggie Simpson in " The longest daycare"

     Gaurko klasean, "los Simpson" marrazki bizidunen kapituluetako baten zati bat ikusi izan dugu. Bideo honetan Maggie (Simpson familiako alaba txikiena) lehenengo aldiz doa haurtzaindegira, baina bere kideak izango direnekin bildu baino lehen nolabaiteko "balorazio" edo "azterketa" bat pasa behar du ondoren bere mailako ikaskideekin sailkatu ahal izateko.

    Egia esan bideoa ikusten ari ginenean gauza asko pasatu zaizkit burutik, oso esanguratsua iruditu baitzaizkit irudiak. Lehenik eta behin, nahiz eta bideoa ikusten ari ginean denok arritu garen, uste dut egungo eskola askotan gertatzen diren gertaerak exageratuak oso ondo islatzen dituela. Esaterako, Maggie bere klasera sartzen denean paretako etiketa handi batean "nothing special" esaldia irakur daiteke. Esaldi honek argi eta garbi islatzen ditu eskoletan ain ohikoak diren etiketak, hau da, sarritan irakasleok ikasleak etiketatu egiten ditugu gure aurreiritzi edota pentsaera faltsuetan oinarriturik eta ez dauka zertan beti horrela izan. 

     

     Gainera, sarritan eskoletan susmatu daitekeen ikasle perfektuak sortzeko nahi hori ere ikusi izan dut bideoan islatuta. Ikasle onak eta aurreratuak ziren umeen ingurunea lasaia, garbia, atsegina... zen eta haur arruntak berriz gela ilun hotz batean ageri ziren (baliabide bisualen bidez ikasle arruntak gutxiezten ziren)

     Amaitzeko, haurrak oso txikiak direlarik haurtzaindegira denbora luzez eramateko joera kritikatu nahiko nuke, bideo honetan agertzen den moduan, haurrak geroz eta txikiago eramaten ditugu haurtzaindegietara gurasoen lana dela eta edota etxean zaintzea baino erosoagoa delako zentro batera eramatea, besterik gabe. Nire ustez haurtzaindegiak gure gizartearen behar garrantzitsu ba asetzen dute eta lan egin behar duten gurasoentzako laguntza hori ezinbestekoa dela uste dut, baina ez al ditugu batzuetan erosotasun soilagatik gure seme-alabak haurtzaindegira bidaltzen? Etorkizunean ama eta irakasle izan nahi dudalarik nire aburuz oso garrantzitsua da seme-alabekin denbora igarotzea eta etxeko berotasuna senti dezaten bermatzea.

LOMCE

     Gaurko klasean irakasleak Lomce legea (Ley Organica para la mejora de la Calidad Educativa) aipatu du, eta baita beraren ondorioz sufri ditzazkegun zenbait aldaketa ere. Nik neuk pertsonalki askotan entzun eta irakurri izan ditut lege honi buruzko albiste, informazio, artikulu... ugari baina gaur arte selula ez dut argi izan zer aldaketa eragingo zituen ezta zertan datzan ere. Hemen duzue lege berriaren laburpen txiki bat:

Historia pixka bat...

- LOE orain arteko legearen erreforma izango zena da LONCE

- "Lonce" deituriko legea Jose Ignacio Wert-ek (2011ko abenduaren 22tik hezkuntza ministroa da) bultzatutakoa da

Datu interesgarri batzuk...

- Lege honekin Lehen Hezkuntza eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzaren amaieran azterketa ebaluagarri batzuk gainditu beharra daude.

- Gurasoen elkartek indarra guztiz galduko lukete

- Ezarritako errendimendua gainditzen ez dituzten eskolek penalzazio garrantzitsuak jasoko dituzte.

         - Ondorioz hizkuntza menperatzen ez duten imigrante askoko eskolak esaterako mediaren azpitik geratuko ziren.

 Ondorioz...

     Aurrez esandakoaren laburpen txiki bat eginez, uste dut lege honek galerak besterik ez dituela ekarriko. Egun hezkuntzaren eremuan eman diren murrizketekin bizi dugun egoerari lege berri honek ekarriko dituen aldaketan batzen badizkiegu, eskola pikutara joateko arrisku guztiak batzen ari gara "coctel" fulminante batean. Gainera, uste dut, azkeneko hamarkadetan hezkuntza sistemak egin duen aurrerapen izugarria egun batetik bestera zapuztuko litzatekela, lege honekin eskola inklusiboa, kulturartekotasuna, talde lana... desagertu egingo baitira.

Soziologia, hitz potoloa edo lanerako tresna?

Elhuyar hiztegian begiratuko bagenu soziologia hitza gizartearen, gizarte-erakundeen eta gizarte-harremanen azterketa sistematikoa, zehatza eta zientifikoa burutzen duen zientzia bezala definitzen dela konturatuko ginateke. Beraz gauza jakina da zientzia honek esparru oso zabalean burutzen dituela bere ikerketak. Bestalde esan beharra dago hezkuntza berez gizarte-erakunde baten jabe dela, ikastetxez, sailez, irakaslez… osaturiko erakundea alegia, eta irakaslea erakunde hortako organo garratsitzuenetariko bat dela esan genezake, berau baita hezkuntza zuzenean gizarteari transmititzen dion pertsona, ondorioz nire ustetan oso interezgarria litzateke irakasleek soziologiaren jakintza minimo bat edukitzea, irakasten dabilen gizarteari buruzko ezagutza izan dezan.

Dena den urteak aurrera egiten duten heinean, eta bizi garen leku konkretuko testuinguruaren eta faktoreen eraginaren ondorioz, gizakiak eta baita gizarteak ere eraldaketa nabarmen bat jasan izan dute. Eraldaketa honek halaber gizartea eta mundua orokorrean ikusteko moduak aldatzen ditu, hau da, esan genezake, urteek gugan eragiten duten aldaketen poderioz,130 bizi garen sozietatea eta baita soziologia (sozietate hori ikusteko modua) aldatu egiten direla, beraz eta aurrez esan dudana errepikatuz oso interesgarria litzateke hezkuntzaren munduan lanean diharduten irakasleek perspektiba soziologikoa edukitzea. 

Taberner eta Berger historialari eta idazleek heuren lanetan adierazten duren moduan, soziologiaren prespektiba edukitzeak bizi zaren mundu hau hobero ezagutu eta ulertzea dakar, horregatik, uste dut, urte batzuk igaro eta ikastetxeren batean lanean hasten naizen unean ondo etorriko zaidala nire lana ikusmolde soziologikoarekin erreparatzea. Alde batetik, nire ustez ez delako gauza berdina Euskal Herriko ikastola batean hiru urteko umeei klasea ematea edota Indonesiako herrixka bateko eskolako irakasle izatea, bi leku hauetako gizartea, errekurtsoak, kultura… oso desberdinak baitira eta fenomeno honek erabat aldatzen du leku bateko edo besteko egoera. Bestetik irakasle izatea klasera joan eta haurrekin egotea baino askoz gauza zabalagoa da nire aburuz, etorkizun batean arazoei konponbideak aurkitu beharko dizkiegu, haurrek dituzten portaerak haztertu beharko ditugu, beste lankideekin nolabaiteko sozietate batean burutu beharko dugu lankidetza… eta guzti honetarako soziologiaren oinarrizko jakintza bereganatua izatea onuragarria zaidala iruditzen zait.

Hausnarketa landuz...

TALDE LANA

            Talde lana kontzeptuari buruz pentsatzen hasten banaiz, taldean, hau da, pertsona bat baino gehiagoren artean burutzen den lan jakin bat datorkit burura, baina egia esanda "talde lan" kontzeptuak bereganatzen duena hori baino askoz gehiago da. Argi dago beraz, talde lanen edota lan taldeen helburu nagusienetarikoa elkarlanean zerbait sortzea edo burutzea dela, eta horretarako oso garratzitsua da subjetu guztien partehartzea. 

Daukadan izaeragatik eta jendearekin hartuemanak sortzeko nahikoa abila naizelako, betidanik funtzionatu izan dut ondo talde lanetan eta gustuko dudan metodologia bat dela esatera ere ausartuko nintzateke. Uste dut, orokorrean, gure ekintza propioek besteengan eragina izateak edota izan ahal izateak nolabaiteko "presio plus" bat eragiten digula eta era honetan zuzentasun-ardura gehiagorekin lan egiten dugula.

            Esperientzia propioaz hitz egin beharko banu, aurrez esan bezala, talde lanetan ondo aritu izan naizela esango nuke, nahiz eta aitortu beharra dudan, normalean ondo moldatzen naizen jendearekin lan egiten dudala eta honek eroso sentiarazten nau. Nire ustez, partaideen arteko komunikazioa eta planifikazioak berebiziko garrantzia du talde lanean, beraz, garrantzitsua iruditzen zait kideen arteko harremana egokia izatea, egokitasun honek aurrez aipaturiko komunikazio eta planifikazioa eragiten baititu.

            Bestalde, aipatu beharra dago, talde lanak ere badituela bere galera edota zailtasunak. Lehenik eta behin, taldean desadoztasunak adieraztea zaila dela iruditzen zait, askotan ez baitugu jakiten taldekideak zein iritzi duten eta aurrerapausoa ematea zaila egiten zaigu. Bigarrenik, partaide guztiak lana burutzeko geratzea zaila egiten da bakloitzak ordutegi, ohitura, betebehar… desberdinak baitutugu eta hori ondo koordinatzea ez da erraza izaten.

            Amaitzeko, eta aurrez esandago guztiaren laburpen txiki bat eginez, esan beharra daukat talde lanean aritzea bai pertsonalki eta bai kognitiboki ikasteko egokia iruditzen zaidala nahiz eta bere zailtasunak ere badituen.

IKASTEN IKASI

            Ikastea, ezagutzak gehitzen joatea dela esango nuke, jaiotzen garen unetik hil arte gure ezagutza handituz joaten da etengabe, ezagutzak alde guztietatik jasotzen ditugu eta era berean gure buruan artxibatzen ditugu.

            Argi dago, pertsona bakoitza mundu bat dela eta gauzak egiteko era derbedinak dauden moduan, ikasteko ere teknika, ohitura, era… desberdinak daude. Ni pertsonalki oso txarra naiz gauzak memorizatzen, zaila egiten zait kontzeptuak buruz ikastea, psikologia, historia… bezalako gai mamitsu eta teorikoak ikasi behar ditudanean, kontzeptu eta ideien arteko loturak aurkitzen zaiatzen naiz. Gainera, ezinbestekoa egiten zait kontzantratuta egotea, ezin izaten dut edozein lekutan ikasi, ixiltasuna, argi egokia eta egun ona izatea ia derrigorrezkoak dira nire ritualean.

            Jakitea oso gustuko dudan arren, ikastea ez zait asko gustatzen, aspertu egiten nau, nekatu. Bestalde ikasleen bizitza biziki maite dut, unibertsitatea, lagunak egitea, egunero zerbait egiteko jaikitzea… asko gustatzen zait, hau da, azterketa garaitik kanpo igarotzen den denboran oso lasai bizi naiz. Azterketa garaian aldiz, aurrez egin gabeko lan guztia egin behar izaten dut eta dexentetan agobiatzen naiz. Beraz, esan daiteke, ikastun gisa ondo sentitzen naizen arren, dena amaierarako utziko ez banu gauzak hobeto joango zitzaizkidala.

KOMUNIKAZIO ERAGINKORRA

            Komunikatzea aldiz ez da zaila egiten zaidan gauzetako bat, sarritan esaten didate asko hitz egiten dudala, eta nahiz eta badakitan asko hitz egiteak ez duela ondo kominikatzea baldintzatzen, nire ustez, nahiko ondo komunikatzeko gaitasuna dut. Aurkezpenak egiteko orduan adibidez, ez naiz urduri jartzen, gehiago esango nuke gustuko dut aurkezpenak egitea, jendea nik esaten dudana entzuten dagoela pentsatzea gustuko baitut.

            Komukikatzeko zailtasun handienak, sentimendu edo emozioak adieraztean izan ohi ditut, gehienetan zaila egiten baita besteek zer pentsatzen duten jakitea eta nik igorriko diedanak zer eraginko dien ez jakiteak apur bat kikiltzen nau.